Θεωρία Πολλαπλής Νοημοσύνης

 Γράφει η Σταυρούλα Λαδά, Δασκάλα, M.Ed

Η νοημοσύνη μας χωρίζεται σε εννιά τομείς οι οποίοι έχουν την έδρα τους σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου μας.

• Κάθε άτομο έχει ένα συνδυασμό των εννέα ή και περισσότερων ειδών νοημοσύνης.
• Κάθε άτομο μπορεί να αναπτύξει τις νοημοσύνες του σε επαρκές επίπεδο. Με ενθάρρυνση, εμπλουτισμό και κατάλληλη καθοδήγηση, οποιοσδήποτε μαθητής ή άτομο, μπορεί να αναπτύξει τις νοημοσύνες του.
• Οι νοημοσύνες συνεργάζονται. Πάντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
• Καμιά νοημοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει μόνη της.

1. Λεκτική / γλωσσική νοημοσύνη (Verbal Linguistic Intelligence)

Η γλωσσική νοημοσύνη δεν εμπεριέχει μόνο τρόπους παραγωγής της γλώσσας, αλλά και την ευαισθησία για κανόνες και ρυθμούς της γλώσσας.

Είναι συνήθως καλοί 

• στην ανάγνωση
• στο γραπτό λόγο
• στην αφήγηση ιστοριών και
• στην απομνημόνευση λέξεων και ημερομηνιών.

Μαθαίνουν καλύτερα μέσω

• της ανάγνωσης
• της τήρησης σημειώσεων και
• της συζήτησης

Διαθέτουν πειθώ, δράση και χιούμορ.

• Μαθαίνουν ξένες γλώσσες πολύ εύκολα

Παραδείγματα ανθρώπων με υψηλό δείκτη γλωσσολογικής νοημοσύνης ήταν

• ο αρχαίος ρήτορας Δημοσθένης
• ο Shakespeare
• η Agatha Christie
• Hemingway.

2. Λογική / μαθηματική νοημοσύνη

Είναι η ικανότητα να ερευνάς σχέδια, κατηγορίες και σχέσεις με το χειρισμό αντικειμένων ή συμβόλων και να πειραματίζεσαι με έναν ελεγχόμενο και πειθαρχημένο τρόπο.

Σχετίζεται με αριθμούς, με τη λογική, την αφαιρετική ικανότητα.

Τα άτομα αυτά 

• διαθέτουν ιδιαίτερες ικανότητες συλλογισμού
• αναγνώρισης περιληπτικών σχεδίων
• επιστημονικής σκέψης και έρευνας

Επιστήμονες, μαθηματικοί, μηχανικοί, ιατροί, οικονομολόγοι και φιλόσοφοι

3. Σωματική / ψυχοκινητική / κιναισθητική νοημοσύνη

Σωματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να χρησιμοποιείς εξαίρετα και συνδυασμένα τις κινητικές δεξιότητες στα αθλήματα .

Η σωματική νοημοσύνη υποκινεί το σώμα να λύνει προβλήματα, να επινοεί νέες καταστάσεις

Είναι ορατή σε παιδιά που απολαμβάνουν τα παιγνίδια στην τάξη και τους σχολικούς χορούς, που προτιμούν να παρουσιάζουν τις εργασίες τους με μοντέλα παρά με κείμενα.

4. Μουσική / ρυθμική νοημοσύνη

Η ικανότητα 

• να απολαμβάνεις
• να εκτελείς
• να συνθέτεις μουσικά κομμάτια.

Εμπεριέχει ευαισθησία

• στην κίνηση
• στο ρυθμό
• στη χροιά του ήχου και
• ανταπόκριση στις συναισθηματικές εφαρμογές σ’ αυτά.

5. Οπτική / παραστατική / χώρου νοημοσύνη

Η ικανότητα 

• να παρατηρείς και να χειρίζεσαι νοερά με επιδεξιότητα μια μορφή ή αντικείμενο
• να σχηματίζεις παραστατικές / χωρικές αναπαραστάσεις του κόσμου
• να τις μεταφέρεις νοερά ή αισθητά
• να θεωρείς τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία.

Τα άτομα με παραστατική νοημοσύνη διαθέτουν

• πολύ ισχυρή οπτική μνήμη,
• καλλιτεχνική τάση και φαντασία
• πολύ καλό προσανατολισμό στο χώρο
• συντονισμό χεριών – ματιών.

Διακρίνει, επίσης, μαθητές που ενδιαφέρονται για

• γραφήματα
• χάρτες
• εικόνες
• συγκροτούν τις ιδέες τους πριν να τις γράψουν,
• μουντζουρώνουν τις σημειώσεις τους με πολύπλοκα μοτίβα.

6. Διαπροσωπική νοημοσύνη

Η ικανότητα

• να καταλαβαίνεις τους άλλους ανθρώπους,
• να επισημαίνεις τους σκοπούς,
• τα κίνητρα και τα ενδιαφέροντά τους και
• να δουλεύεις μαζί τους αποτελεσματικά

7. Ενδοπροσωπική νοημοσύνη

Η ικανότητα για κατανόηση των βαθύτερων αισθημάτων, επιθυμιών και ιδεών του εαυτού.
Ενδείξεις:

• έχουν αναπτυγμένο αυτόν τον τύπο νοημοσύνης όσοι αξιοποιούν και εμπλέκουν αποτελεσματικά όλα τα άλλα είδη νοημοσύνης,
• γνωρίζουν τις αδυναμίες τους, τα συναισθήματα τους στόχους και τα κίνητρά τους και
• είναι προσεχτικοί στις αποφάσεις και στις επιλογές τους.
• διαθέτουν αυτογνωσία και αυτοαντίληψη.

Αυτά τα άτομα είναι συνήθως εσωστρεφή και προτιμούν να εργάζονται ατομικά.

• Ασχολούνται με αναζητήσεις που βασίζονται στην σκέψη, όπως με τη φιλοσοφία.
• Μαθαίνουν καλύτερα όταν επικεντρώνονται σε ένα συγκεκριμένο θέμα μόνοι τους και είναι τελειομανείς.

8. Υπαρξιακή νοημοσύνη

Η ικανότητα

• να τοποθετεί κανείς τον εαυτό του στις διαστάσεις του κόσμου
• να σέβεται και να προβληματίζεται πάνω σε διάφορα υπαρξιακά ζητήματα της ανθρώπινης φύσης, (σημασία της ζωής, τη μοίρα του φυσικού και ψυχικού κόσμου)
• να βιώνει εμπειρίες, όπως την αγάπη ενός άλλου προσώπου ή να χάνεται στη μαγεία ενός έργου τέχνης.

9. Φυσιογνωστική / οικολογική / νατουραλιστική νοημοσύνη

Σχετίζεται με τη φύση και τη σύνδεση της πληροφορίας με το φυσικό περίγυρο.

Τα άτομα με φυσιοκρατική νοημοσύνη είναι

• ευαίσθητα ως προς τη φύση και τη θέση τους μέσα σε αυτήν και
• διαθέτουν μεγαλύτερη ευκολία στη φροντίδα και την αλληλεπίδραση με τα ζώα.

Διακρίνουν αλλαγές στον καιρό ή στο φυσικό τους περίγυρο και να αναγνωρίζουν και να ταξινομούν τα διάφορα είδη.

-----------------------------------------

Στη θεωρία συμπεριλαμβάνεται μία ακόμα νοημοσύνη, παγκοσμίως γνωστή ως

συναισθηματική νοημοσύνη,

• να γνωρίζεις τι αισθάνεσαι και να είσαι ικανός να διαχειριστείς αυτά τα συναισθήματα πριν αφήσεις να «χειριστούν» αυτά εσένα
• να είσαι ικανός να παρακινείς τον εαυτό σου ώστε να ολοκληρώνεις τους στόχους σου
• να είσαι δημιουργικός και να καταβάλλεις το μέγιστο δυνατό των ικανοτήτων σου
• να κατανοείς το τι αισθάνονται οι άλλοι και να μπορείς να χειρίζεσαι αποτελεσματικά τις σχέσεις μαζί τους.